tap 5 van het DSA-stappenplan gaat over de zwaarste verplichtingen uit de Digital Services Act (DSA), namelijk voor: Zeer Grote Online Platforms (VLOPs) en Zeer Grote Online Zoekmachines (VLOSEs). De Europese Commissie bepaalt wie hier precies onder valt en publiceert een officiële lijst. Als je erop staat, krijg je vier maanden om aan de VLOP-/VLOSE-verplichtingen te voldoen.
Deze verplichtingen zijn bedoeld om maatschappelijke risico’s van grote platforms te beperken, zoals desinformatie, haatzaaiing, bedreiging van fundamentele rechten, en manipulatie van verkiezingen.
Minimaal jaarlijks moet je een gedetailleerde beoordeling doen van de volgende systeemrisico’s:
Verspreiding van illegale inhoud
Negatieve effecten op fundamentele rechten (zoals vrijheid van meningsuiting)
Manipulatie (bv. via bots, deepfakes)
Impact op openbare gezondheid, veiligheid of democratische processen
De beoordeling moet objectief, documenteerbaar en op basis van data zijn.
Je moet concrete acties ondernemen om geïdentificeerde risico’s te beperken. Bijvoorbeeld:
Aanpassen van algoritmes of aanbevelingssystemen
Beter moderatiebeleid (incl. meertalige moderatie)
Informatiecampagnes of labels bij misleidende content
Transparanter maken van advertentiepraktijken
Je moet deze maatregelen kunnen verantwoorden aan de Commissie.
Minimaal één keer per jaar een externe, onafhankelijke audit laten doen.
De audit beoordeelt of je voldoet aan je wettelijke verplichtingen en of je risico’s goed beheerst.
Je moet maatregelen nemen op basis van de uitkomsten.
De audit moet worden gedeeld met de EU en bevat een publiek samenvattingsverslag.
Je moet erkende onderzoekers (zoals universiteiten of NGO’s) toegang geven tot bepaalde platformdata, zodat ze kunnen onderzoeken:
Systeemrisico’s
Effecten van algoritmes
Verspreiding van illegale of schadelijke inhoud
Uiteraard moet dit in lijn zijn met GDPR en gebruikersprivacy.
Je moet gedetailleerd uitleggen hoe aanbevelingssystemen werken
Gebruikers moeten actief kunnen kiezen voor een alternatief dat niet op profilering gebaseerd is
Uitleg over gebruikte AI-systemen moet duidelijk, begrijpelijk en goed toegankelijk zijn
Denk aan gepersonaliseerde feeds vs. chronologische lijsten.
Bij een grote crisis (bv. pandemie, oorlog, verkiezingen, terreur):
De EU kan je vragen om tijdelijke maatregelen te nemen om risico’s te beperken
Jij moet snel samenwerken met autoriteiten en andere platforms
Denk aan anti-desinformatiecampagnes of het tijdelijk afremmen van virale verspreiding.
Je moet elke zes maanden een openbaar rapport publiceren met informatie over:
Risicobeoordelingen en de resultaten ervan
Welke maatregelen je genomen hebt
Moderatie-inspanningen
Samenwerking met trusted flaggers en autoriteiten
Dit is uitgebreider dan het jaarlijkse rapport voor gewone platforms (stap 4).
Stap 1: Bepaal welk type dienst je levert
Stap 2: Algemene verplichtingen toepassen (voor alle dienstverleners)
Stap 3: Specifieke regels voor hostingdiensten